Βασικός στόχος: Να διευρύνουν τα παιδιά το λεξιλόγιο τους σχετικά με το συναίσθημα του φόβου
Διδακτική παρέμβαση
Υλικά – Μέσα – Πηγές: 1) αυτοσχέδιες ιστορίες και χαρακτηριστικές εικόνες που τις συνοδεύουν, 2) κάρτες με σκίτσα των διαβαθμίσεων του φόβου, 3) κάρτες με τις αντίστοιχες λέξεις των διαβαθμίσεων, 3) μουσικά αποσπάσματα, χαρακτηριστικά των διαβαθμίσεων του φόβου, 4) εικόνες της Κοκκινοσκουφίτσας, αντιπροσωπευτικές των διαβαθμίσεων του φόβου της και των αιτιών που τις προκαλούν.
Παιδαγωγική διαχείριση τάξης: Εργασία στην ολομέλεια και σε ομάδες
Περιγραφή δραστηριοτήτων
Εισαγωγική δραστηριότητα: Αφηγούμαστε αυτοσχέδια μικρή ιστορία για κάθε μία από τις διαβαθμίσεις του συναισθήματος του φόβου: ανησυχία, αναστάτωση, φόβο, τρόμο, πανικό. Την αφήγηση της κάθε ιστορίας τη συνοδεύουμε με μία χαρακτηριστική εικόνα. Στο τέλος της κάθε ιστορίας αναφέρουμε το ρήμα που αντιπροσωπεύει το συναίσθημα που νιώθει ο ήρωας της ιστορίας μου π.χ. – Τότε ο Ηλίας άρχισε να ανησυχεί! Ζητάμε από τα παιδιά να πουν, ποιο είναι το συναίσθημα που νιώθει ο ήρωας και έτσι να αναφέρουν το ουσιαστικό που αντιστοιχεί στο ρήμα π.χ. – Ποιο συναίσθημα δηλαδή πιστεύετε ότι νιώθει τώρα ο Ηλίας; -Ανησυχία Τοποθετούμε την κάρτα με το όνομα του συναισθήματος στο φανελοπίνακα, πάνω από την εικόνα της ιστορίας. Ακολουθούν άλλες τέσσερις αφηγήσεις αυτοσχέδιων ιστοριών, που αφορούν στις υπόλοιπες διαβαθμίσεις, με την ίδια διαδικασία. Στο τέλος, είναι αναρτημένες πέντε εικόνες με τις αντίστοιχες λέξεις. Σε αυτό το σημείο αναδιηγούμαστε μία-μία τις ιστορίες, σταματώντας και ρωτώντας τα παιδιά να μας πουν το συναίσθημα του ήρωα. Παρουσιάζουμε κάρτα με φατσούλα αντιπροσωπευτική και την τοποθετούμε κάτω από την εικόνα και τη λέξη του συναισθήματος. Λέμε στα παιδιά: - Όταν νιώθω …… θα το συμβολίζω με αυτήν την κάρτα. Έτσι τελειώνοντας οι αναδιηγήσεις των ιστοριών, στο φανελοπίνακα είναι αναρτημένες για κάθε διαβάθμιση του φόβου και η χαρακτηριστική κάρτα-σύμβολο.
Βασική δραστηριότητα: Αφηγούμαστε στα παιδιά την ιστορία της Κοκκινοσκουφίτσας, διαμορφωμένη έτσι ώστε να εξυπηρετεί το στόχο μας. Δηλαδή να συμπεριλαμβάνει περιστατικά, που να εμπεριέχουν όλες τις διαβαθμίσεις του φόβου, αρχίζοντας από την ανησυχία και έχοντας αποκορύφωμα τον πανικό! Συνοδεύουμε την αφήγηση με αντιπροσωπευτική εικόνα. Αφήγ: «…η Κοκκινοσκουφίτσα πήρε το δρόμο για το σπίτι της γιαγιάς. Η φύση γύρω της ήταν θαυμάσια. Αγριολούλουδα άπλωναν το πολύχρωμο χαλί τους και γύρω τους ζουζούνιζαν μέλισσες, πασχαλίτσες και πολύχρωμες πεταλούδες. Πουλάκια κελαηδούσαν μελωδικά πάνω στα κλαδιά και οι φίλοι της σκιουράκια, λαγουδάκια, σκαντζοχοιράκια και άλλα ζωάκια του δάσους, μαζεύτηκαν χαρούμενα γύρω της και άρχισαν να παίζουν. Ήταν υπέροχα!!! Η ώρα όμως πέρασε και άρχισε να νυχτώνει…. Τα ζωάκια γύριζαν ένα-ένα στις φωλιές τους να φάνε και να κοιμηθούν. Η Κοκκινοσκουφίτσα κοίταξε γύρω της και ήταν μόνη της πια. Άρχισε να ανησυχεί!» ΕΡ: -Τι συναίσθημα ένιωσε; ( τα παιδιά απαντούν) «Ανησυχία». Δύο παιδιά παίρνουν την κάρτα με τη λέξη και την κάρτα με τη φατσούλα, που ήταν αναρτημένες στην αντίστοιχη εικόνα της προηγούμενης δραστηριότητας και την τοποθετούν δίπλα στην εικόνα της ιστορίας της Κοκκινοσκουφίτσας. (με τον ίδιο τρόπο, τα παιδιά 2-2 τοποθετούν και τις υπόλοιπες κάρτες-λέξεις και κάρτες-φατσούλες, στις επόμενες ερωτήσεις της νηπιαγωγού, που ακολουθούν) Αφήγ: « Πήρε το καλαθάκι της και άρχισε να περπατά στο μονοπάτι για το σπίτι της γιαγιάς. Γύρω της άρχισαν να ακούγονται διάφοροι ήχοι που όμως δεν μπορούσε να δει από πού προέρχονται καθώς η νύχτα απλωνόταν σιγά-σιγά στο δάσος. Η Κοκκινοσκουφίτσα μας αναστατώθηκε, σαν να πετούσαν πολλές μικρές πεταλουδίτσες μέσα στο στομάχι της, καθώς το σπίτι της γιαγιάς δεν φαινόταν ακόμα πουθενά….!!!\» ΕΡ:-Τι συναίσθημα ένιωσε; ( τα παιδιά απαντούν) «Αναστάτωση». Αφήγ: «Παρά την αναστάτωσή της συνέχισε να περπατά με γρήγορα και προσεκτικά βήματα. Από τους θάμνους απέναντι βλέπει ένα μεγάλο καφέ λύκο να ξεπροβάλλει. Φοβήθηκε τόσο πολύ που πάγωσε το βήμα της. Σταμάτησε να περπατά και γούρλωσε τα μάτια της χωρίς να μπορεί να κουνηθεί καθόλου!!!» ΕΡ: -Τι συναίσθημα ένιωσε; ( τα παιδιά απαντούν) «Φόβο. Αφήγ: «Ο λύκος στάθηκε απέναντί της, και βρυχήθηκε τόσο δυνατά που η Κοκκινοσκουφίτσα τρόμαξε όσο δεν είχε τρομάξει ποτέ της !!! Έτρεμε ολόκληρη! Μια κραυγή τρόμου βγήκε από το στόμα της, πέταξε κάτω το καλαθάκι της και τα λουλούδια που είχε μαζέψει για τη γιαγιά της και άρχισε να τρέχει τρομοκρατημένη!!!» ΕΡ:-Τι συναίσθημα ένιωσε; ( τα παιδιά απαντούν) «Τρόμο». Αφήγ: «Είχε νυχτώσει πια για τα καλά. Το φεγγάρι ήταν κρυμμένο πίσω από τα σύννεφα και το σκοτάδι πύκνωνε… Η Κοκκινοσκουφίτσα έτρεχε ασταμάτητα αλλά μέσα στη νύχτα δεν καλοέβλεπε πια το μονοπάτι. Τα δέντρα πύκνωναν και δεν καταλάβαινε πια πού πήγαινε. Σταματάει λαχανιασμένη, κοιτάζει γύρω της και καταλαβαίνει ότι έχει πια χαθεί!!!! Πανικοβλήθηκε!!! Η καρδιά της χτυπούσε σαν τρελή, δεν μπορούσε να σκεφτεί τίποτα, άρχισε να κλαίει και να φωνάζει δυνατά «Βοήθειααα!!!!» με απελπισία.» ΕΡ:-Τι συναίσθημα ένιωσε; ( τα παιδιά απαντούν) «Πανικό». Αφήγ: «Ο κυνηγός που είχε κι αυτός ξεχαστεί μέχρι αργά στο δάσος, έτυχε να περνά από εκεί κοντά, άκουσε τις πανικόβλητες φωνές της και έτρεξε κοντά της. - Μη φοβάσαι Κοκκινοσκουφίτσα, ηρέμησε. Τώρα είμαι εγώ κοντά σου και θα σε πάω στη γιαγιά σου. Αφήγ: Η Κοκκινοσκουφίτσα ήρεμη πια, κρατάει το χέρι του κυνηγού και μαζί περπατούν προς το σπίτι της γιαγιάς της. Και έζησαν αυτοί καλά και εμείς καλύτερα.»
Αξιολόγηση: Τα παιδιά χωρίζονται σε πέντε ομάδες, όσες και οι διαβαθμίσεις του φόβου. Κάθε ομάδα βρίσκει ένα χώρο στην τάξη, όπου τοποθετεί την κάρτα με τη φατσούλα- διαβάθμιση φόβου, και την κάρτα-λέξη της (π.χ. πάνω σε ένα τραπέζι ή στη βιβλιοθήκη κ.τ.λ.). Στη μέση της αίθουσας, πάνω σε ύφασμα υπάρχουν ανακατεμένες κάρτες με λέξεις και φατσούλες από όλες τις διαβαθμίσεις, τόσες όσες και τα παιδιά. Ακούγεται μουσικό απόσπασμα ενεργοποίησης και όλοι περπατούμε ελεύθερα στην τάξη. Μόλις η μουσική σταματήσει μένουμε όλοι ακίνητοι. Η νηπιαγωγός, αρχίζει την αναδιήγηση της ιστορίας και σταματά στην ολοκλήρωση του κάθε αποσπάσματος. Σε αυτό το σημείο ακούγεται μουσικό απόσπασμα, αντιπροσωπευτικό της διαβάθμισης του συναισθήματος του φόβου, στο οποίο αναφέρεται το κομμάτι της ιστορίας. Η ομάδα, που της αντιστοιχεί αυτό το συναίσθημα, κινείται στο χώρο και τα παιδιά το εκφράζουν με όλο το σώμα, το πρόσωπο και τη φωνή τους. Στο σταμάτημα της μουσικής, το κάθε παιδί από την ομάδα καλείται να πάρει από τις κάρτες που βρίσκονται στο πάτωμα, αυτές που ταιριάζουν στην ομάδα του και να τις τοποθετήσει στο σημείο της αίθουσας, που έχει οριστεί από πριν ότι αφορά την δικιά του ομάδα. Τα παιδιά των υπόλοιπων ομάδων είναι θεατές (ομάδα αξιολόγησης). Το ίδιο συνεχίζεται και για τις πέντε διαβαθμίσεις του φόβου. Στο τέλος, ακούγεται ήρεμη και χαρούμενη μουσική, γινόμαστε ζευγαράκια και περπατάμε στο χώρο. Τα ζευγάρια γίνονται τετράδες, κατόπιν οχτάδες και τέλος όλοι μαζί σε κύκλο, καθόμαστε και ξεκουραζόμαστε στα ήρεμα νερά μιας λίμνης. Ακούγεται μουσικό απόσπασμα με χαρακτηριστικούς ήχους.
Διαφοροποίηση ανάλογα με τη μαθησιακή ετοιμότητα, το μαθησιακό στυλ και τα ενδιαφέροντα των παιδιών ως προς...
... το περιεχόμενο
στη δραστηριότητα αξιολόγησης του στόχου η διαφοροποίηση
έγινε ως προς το περιεχόμενο με βάση τη μαθησιακή ετοιμότητα και το μαθησιακό
προφίλ. Δίνεται η δυνατότητα στα παιδιά να εκφράσουν τις διαβαθμίσεις του φόβου
με όποιο τρόπο τις έχουν κατακτήσει καλύτερα (οπτικά, κιναισθητικά, λεκτικά)
... τις διδακτικές και παιδαγωγικές διαδιακασίες
στην εισαγωγική δραστηριότητα η διαφοροποίηση έγινε ως
προς τη διαδικασία με βάση το μαθησιακό προφίλ. Οι ιστορίες παρουσιάστηκαν
λεκτικά με αφήγηση και οπτικά με αντίστοιχες εικόνες.
στη βασική δραστηριότητα η διαφοροποίηση έγινε ως προς
τη διαδικασία με βάση τη μαθησιακή ετοιμότητα των παιδιών. Συγκεκριμένα τα
παιδιά καλούνται να συνδέσουν κάθε φορά το κομμάτι της ιστορίας με την
αντίστοιχη λέξη και φατσούλα. Ανάλογα με την μαθησιακή τους ετοιμότητα άλλα
παιδιά ήταν ικανά να αντιστοιχίσουν τη λέξη και άλλα την φατσούλα.